Có một hiện tượng nổi lên trong giới trẻ hiện nay, nhiều bạn trẻ nói rằng mình bị cưỡng bức bởi một suy nghĩ lặp đi lặp lại trong đầu mà không hiểu nó xuất phát từ đâu? Bạn trẻ khác nói rằng mình luôn lặp lại một hành vi liên tục nhưng không hiểu tại sao lại như thế. Và một cụm từ nổi lên thành trend_Rối loạn ám ảnh cưỡng chế. Thế là rất nhiều bạn trẻ nhận mình có vấn đề OCD_Obsessive-compulsive disorder (vấn đề này nghe có vẻ ngầu). Vậy OCD là gì?
Đó là một dạng rối nhiễu tâm lý, là tập hợp các triệu chứng tái lặp những suy nghĩ, hành vi mang tính cưỡng bức. Bệnh nhân ý thức được rằng những hành vi, suy nghĩ lặp lại của mình là vô lý nhưng vẫn bị rơi vào tình trạng mất kiểm soát đối với chính tâm trí của mình, dẫn đến những hành vi, suy nghĩ lặp lại liên tục. Tôi đã từng gặp bệnh nhân kiểm tra khóa cửa nhà mấy chục lần trước khi ra khỏi nhà và cũng bệnh nhân ấy, trước khi rời khỏi chiếc xe thân yêu của mình, cũng kiểm tra xe cả trăm lần. Thành ra, bệnh nhân tốn khá nhiều thời gian để quan tâm tới mấy cái khóa.
Có một trường hợp khác khá đặc biệt, một bệnh nhân có hành vi rửa tay rất nhiều lần trong ngày, mỗi lần rửa tay, bệnh nhân xoa tay vào nhau theo “nghi thức” số học: 5,10,15… cấp số cộng. Mỗi lần rửa tay của bệnh nhân này kéo dài hàng giờ đồng hồ. Bệnh nhân rất sợ xoa tay nhầm vào các con số 4 và 6. Mỗi lần sai số, bệnh nhân này sẽ rửa lại. Bệnh nhân rửa tay nhiều đến nỗi dấu vân tay trở nên mờ đi.
Những hành vi, suy nghĩ lặp lại được xem như những hành vi “nghi thức” giải lo âu khi bệnh nhân có những cơn lo âu xuất hiện. Dường như có một thực thể khác đang điều khiển bệnh nhân chứ không còn là chính bệnh nhân điều khiển mình. Freud (kẻ mà ai cũng biết đó là ai) cho rằng, những hành vi rồi loạn ám ảnh lo âu (trường rộng hơn của OCD) xuất phát từ sự cắm chốt (fixation) trong quá trình phát triển của bệnh nhân, khi chưa giải quyết hoàn toàn phức cảm trong một giai đoạn phát triển tâm tính dục. Freud vẫn coi động lực phát triển tâm tính dục xuất phát từ dòng sinh học của quá trình phát sinh loài.
Ai trong chúng ta nghĩ rằng mình có dấu hiệu của OCD?
