Trẻ sơ sinh khởi động quá trình sinh ra của trẻ. Một khi baby sẵn sàng để ra thế giới bên ngoài, baby tiết ra một loại hormone vào trong máu của mẹ tạo ra cơn co thắt. Baby sinh ra còn bị sang chấn hơn người mẹ phải chịu đựng. Hàm lượng adrenaline của trẻ gấp đôi của người mẹ, nồng độ này tương đương với một người lớn bị lên cơn đau tim.
Trẻ mới sinh kém thuần thục kĩ năng hơn so với các loài khác ở cùng thời điểm sinh ra, vài tháng đầu trẻ hầu như bất lực trong việc điều khiển các cơ quan của mình. Trong khi các loài động vật khác có thể bước đi chỉ sau một vài phút khi sinh ra, trẻ sơ sinh chỉ có thể co duỗi chân tay mình.
Dù bé nhà bạn bất lực trong điều khiển cơ thể mình lúc mới sinh, nhưng chúng được trang bị những kĩ năng để điều khiển người khác: baby thường có vẻ ngoài và cử chỉ vô cùng đáng yêu, tiếng khóc của baby đảm bảo rằng chúng là tâm điểm của gia đình. Tiếng khóc là chìa khóa sinh tồn của baby, tiếng khóc của trẻ gây ra một số phản ứng sinh lý ở người mẹ khiến người mẹ không thể phớt lờ trẻ và (cùng với một số nhân tố khác), có thể kích thích mẹ tiết sữa. Tiếng khóc chính là “thẻ ăn” của baby, trẻ không thể tự mình trải nghiệm thế giới nhưng baby khiến người khác mang thế giới đến cho bé. Tiếng khóc, cũng là chìa khóa cho quá trình học tập sớm.
Baby có một số kĩ năng nhất định mà khi lớn lên bị mất đi. Ví dụ, tất cả trẻ sơ sinh đều có thể bơi từ thời điểm trẻ sinh ra, những cú đẩy chân bản năng giúp baby trườn trong nước. Nước chảy qua miệng vào dạ dày trong khi phổi tự động đóng lại giúp chúng không bị ngạt nước. Không một ai biết tại sao baby lại có kĩ năng này, có thể đó là khả năng còn lại từ trong bụng mẹ, hoặc đó là một kĩ năng đọng lại từ tổ tiên lưỡng cư xa xôi của loài người.
Trẻ có một số kinh nghiệm cảm giác vận động ngay từ khi ở trong bụng mẹ, đây là nền tảng để trẻ có thể học vận động sau này.
Dù tiếng tim đập khá ồn ào trong bụng mẹ, trẻ vẫn có thể nghe, phản ứng lại với tiếng nói của mẹ. Mối tương tác giữa trẻ và những thứ xung quanh trong bụng mẹ kích thích sự phát triển của trẻ. Trẻ không chỉ đơn giản được “lập trình” để trở thành người, trẻ được đặt sẵn trong các giác quan mình một mục đích kiếm tìm những trải nghiệm để phát triển.
Một vài phút sau khi sinh, baby bị choáng ngợp trước những cảm giác thị giác, âm thanh và cảm xúc. Một vài giờ đầu sau khi sinh, baby có thể bắt chước các biểu hiện khuôn mặt nhất định dù chúng không ý thức được điều này. Trẻ cũng có thể bắt chước tương tự với những nét mặt của người lớn, bắt chước chính là cách học tốt nhất mà trẻ có được.
Khi mới sinh, não trẻ được tổ chức kém hơn phần lớn các loài khác. Điều này nghe có vẻ bất lợi nhưng đó là một tiến bộ rất lớn. Bởi vì, bộ não của baby có thể linh hoạt, kết nối các tế bào trong quá trình trải nghiệm của trẻ, tạo điều kiện tốt hơn cho tiến trình học tập.
Mắt của baby được “lập trình” để tìm kiếm khuôn mặt người, tai của trẻ cũng được tạo ra để nghe những giọng nói. Trẻ thích thú khi nghe tiếng người nói và chúng có thể nhận ra tiếng nói của người mẹ trong tuần đầu sau khi sinh. Vì thế, không lạ lùng khi bé nhà bạn cảm thấy thoải mái khi nghe giọng dịu dàng ấm áp của mẹ mình.
Dẫn theo: Jacki Watts, Kate Cockcroft and Norman Duncan (Editors), Developmental psychology, JUTA (2015)